به گزارش پایگاه خبری "دامپزشک" ، برنامه های ضدعفونی مناسب آن دسته از برنامه هایی هستند که کیفیت آب را حفظ نموده ، با قوانین محلی مطابقت داشته باشند و سلامتی گله تحت پرورش را ارتقا دهند.
اگرچه کلر به سبب اثربخشی، سهولت بهره گیری و در دسترس بودن به منظور ضدعفونی نمودن آب مورد استفاده قرار می گیرد با این حال ، عواملی متعددی چون PH آب ، مواد آلی موجود ، زمان مناسب جهت ذخیره سازی و قوانین محلی سبب می شوند تا این ماده از فهرست بهترین انتخاب ها در مزارع پرورش طیور خارج گردد.
این در حالی است که بر اساس ارزیابی های صورت پذیرفته ، دی اکسید کلر ، پراکسید هیدروژن ، اسید پراستیک ، نور ماورا بنفش ، UV و سیستم ازن ، اثربخشی موثرتری را در مزارع پرورش طیور از خود نشان داده اند.
گزینه های متعددی برای ضدعفونی مناسب آب آشامیدنی در مزارع پرورش طیور وجود دارند. کارشناسان این بخش معتقدند که نکته اصلی، یافتن روشی است که علاوه بر بهبود کیفیت آب، برای سلامتی گله نیز مضرر نباشد. در واقع یک برنامه ضدعفونی مناسب آب :
روش های جایگزین ضدعفونی آب:
دی اکسید کلر(Clo2 ) :
دی اکسید کلر از جمله اکسیدکننده های قوی است که در برابر طیف وسیعی از باکتری ها ، ویروس ها و سایر عوامل بیماری زای پروتوزوئال موثر می باشد. دی اکسید کلر در مقام مقایسه با کلر واجد مزایای مختلفی است . به عنوان مثال ، این ضدعفونی کننده کارایی بهتری در PH بالا داشته و هیچگونه مزه یا بویی را در آب مصرفی طیور ایجاد نمی کند. از سوی دیگر این نکته را نیز بایستی مد نظر قرار دهید که گرما ، اشعه ماورا بنفش ، نور خورشید و PH پائین آب اثرات آن را کاهش می دهد.
به منظور استفاده از این ترکیب در آب آشامیدنی طیور می توان از دوز 0.8 تا 2 میلی گرم در لیتر بهره برداری نمود. از آنجائی که افزایش دوز فوق می تواند به افزایش میزان حضور کلریت و کلرات در آب منتج گردد ، دوز فوق قابل افزایش نخواهد بود.
پراکسید هیدروژن (H2O2) :
پراکسید هیدروژن از جمله اکسیدکننده های قوی است که به راحتی در آب حل شده و به آب و اکسیژن مبدل می گردد و هیچ محصول جانبی مضرری را به جا نمی گذارد. اگرچه کلر در اکسیداسیون آهن و منگنز موثر نیست با این حال ، به منظور اکسیداسیون سولفیدها و سولفیت ها قبل از فیلتراسیون مورد استفاده قرار می گیرد.
تأثیر پراکسید هیدروژن به عوامل مختلفی از جمله pH ، کاتالیزورها ، دما ، غلظت پراکسید و زمان واکنش بستگی دارد. محققین بر این باورند که باقیمانده 25 تا 75 ppm این ماده در آب آشامیدنی پرندگان هیچ مشکلی را برای گله ایجاد نخواهد کرد.
اسید پراستیک( CH3H4O3) :
اسید پراستیک یا اسید پراکسی استیک ترکیبی از پراکسید هیدروژن و اسید استیک می باشد. این ماده بی رنگ بوده و بوی شدید و تندی داشته و به طور معمول در غلظت های 15 درصدی با PH حدود 8.2 عرضه می شود.
خواص اکسیدکنندگی این ماده از کلر یا دی اکسیدکلر بیشتر بوده و توانایی آن را دارد تا بر طیف وسیعی از باکتری ها ، ویروس ها و اشکال مختلف اسپورها تاثیرگذار باشد. توجه داشته باشید که این ماده در مقایسه با کلر تحت تاثیر مواد آلی کمتری قرار می گیرد.
نور ماورا بنفش (UV) :
نور ماورا بنفش توانایی آن را دارد تا میکروارگانیسم ها را با انرژی نوری و امواج الکترومغناطیسی غیرفعال کند. طول موج 245 تا 285 نانومتر اثر میکروب کشی بهینه ایی دارد. از آنجائی که کلیه فرآیند این سیستم فیزیکی است ، نیازی به وارد شدن مواد شیمیایی به آب نیست.
تاثیر مکفی این سیستم بر میکروارگانیسم های آب با زمان قرار گرفتن در معرض و شدت نور ارتباط مستقیم دارد. کارشناسان معتقدند که اثربخشی مطلوب در این سیستم تنها با حفظ جریان مداوم آب و ایجاد شرایطی برای قرار گرفتن یکنواخت آب در معرض این نور به دست می آید. توجه داشته باشید که بر اساس نتایج مطالعاتی که اخیرا صورت پذیرفته است بهره گیری از ازن یا پراکسیدهیدروژن ، اثرات UV را افزایش می دهند.
ازن (O3) :
ازن گازی بی رنگ و اکسیدکننده ایی قوی است که با سرعت بالایی میکروارگانیسم ها را غیرفعال نموده و آهن ، منگنز ، سولفیدها و نیتریت ها را اکسید می کند. اگرچه واکنش این سیستم نسبت به کلر بیشتر است اما نیمه عمر آن 10 تا 30 دقیقه کمتر بوده و در PH بالاتر از 8 فعال می باشد. برخی بر این باورند با توجه به این که سیستم ازن پس ماندهای ضدعفونی در آب را حفظ نمی کند، پس از بهره گیری از این سیستم و به منظور از بین بردن مواد مغذی آزاد شده ، آب مصرفی طیور فیلتر شده و نوعی ضدعفونی کننده ثانویه نیز به آن افزوده شود.
تنظیم و ترجمه :
دکتر علیرضا گائینی ، دامپزشک بخش خصوصی
